نام فارسی: شبدر زینتی
خاستگاه :جنوب آمریکا
نام انگلیسی: Purple Shamrock
نام علمی: OXALIS REGNELLII
خانواده: OXALIDACEAE – شبدر ترشک
نام های دیگر: اکسالیس,شبدر ترشک,شبدر بنفش,گل عشق ، اگزالیس
شبدر زینتی با نام علمی “oxalis regnellii”(اکسالیس ) گیاهی علفی و چندساله از خانواده “oxalidaceae” ( اکسالیداسه ) بوده که بومی جنوب آمریکا به خصوص برزیل میباشد و به تازگی به ایران وارد شده. با وجود شباهت اسمی این گیاه با گیاه شبدر، از خانواده شبدر نبوده و گیاهی کاملا متفاوت می باشد.
شبدر زینتی یا گیاه عشق دارای برگهایی بنفش رنگ و بسیار زیبا میباشد و به دلیل برگهایش ، گیاه زینتی بسیار محبوبی شمرده میشود. این گیاه مناسب برای باغها، نگهداری داخل منزل ، پاسیو ها و مرزبندی میباشد همچنین نگهداری گل اگزالیس یا همان شبدر زینتی برخلاف ظاهر آن خیلی راحت است.
سرعت رشد این گیاهان اصولا سریع و خوب است اما هر زمان که گیاه از نظر فضا (مثلا فضای داخل گلدان) دچار محدودیت شوند رشد آنان نیز کاهش می یابد . اکثر این گیاهان حدود ۲۵ سانتیمتر ارتفاع می یابد و گلهای آنان در هر زمان از سال بخصوص در طی تابستان شکوفا می شوند.
ویژگی دیگری که دارد توانایی حرکت برگها یا همون فوتوناستیک علمی است که شب ها بسته شده و روزها باز می شود که قطعا از نظر تکاملی و اکولوژی دلایل مهمی دارد
شبدر زینتی چندساله و متراکم بوده که ارتفاعی بین ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر و گستردگی بین ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر دارد این گیاه سرعت رشدی متوسط دارد وبین ۵ تا ۱۰ سال عمر میکند.
برگها بنفش رنگ، سه گوش و به صورت ۳ تایی میباشند.که ظاهری پروانه شکل داشته وبسیار زیبا میباشند. شاخ و برگ گیاه در طول روز باز و بسته میشود و دارای گلهایی کوچک به رنگهای سفید، صورتی و یا بنفش میباشد. همچنین گلهای شبدر زینتی معطر بوده و فصل شکوفایی آنها اواخر بهار و اوایل تابستان است.
نحوه کاشت شبدر زینتی
مدت زمان طولانی نیست که این گل بومی سرزمین برزیل به ایران آمده است. برگ های این گل زیبا بنفش است و کاشت و پرورش آن بسیار ساده است. گل های این گیاه ابتدا تک و سفید رنگ هستند اما بعد به قرمز تغییر رنگ می دهند. کاشت و پرورش این گیاه کار ساده ای است، فقط کافی است اطلاعات لازم را در این باره بدانیم.
برای کاشت شبدر زینتی ابتدا خاکی را انتخاب می کنیم که دارای مواد غذایی باشد؛ سپس پیازچه های تهیه شده را داخل خاک گلدان قرار داده و سپس پیازچه ها را با لایه ای نازک از خاک می پوشانیم. گلدان را در یک سینی بزرگ قرار می دهیم و بهتر است سینی مرطوب و خیس باشد.
نیازها:
نور:
کلا طبق قاعده و تجربه گیاهانی که برگها و رنگدانه ی قرمز یا همون آنتوسیانین دارند،نیاز به نور زیاد و هوایی خنک دارند وگرنه رنگ برگها سبز میشه نمونش درخت افرا قرمز هست که توی هوای داغ تابستون به سبزی میزنه و دوباره با سرد شدن هوا سرخ میشه! افرا باید زیر سایه درخت کاشته بشه .این شبدر زینتی هم باید جای روشن بدون اشعه مستقیم آفتاب نگهش دارید
دما:
این گل از گرما متنفره !!! باید توی تابستون بیاد جای خنک مثه داخل منزل! وگرنه لب و لوچش همیشه آویزونه ! برای سبز نشدن و شادابی به هوای خنک نیاز داره مثل دمای ۱۶ تا ۲۴ درجه دمای معمولی اتاق در بهار.این گل در زمستون و یا با خشکی و گرما و سرماو تاریکی هوا به یک دوره ی استراحت میره که طی این دوره برگها همه کف بر و آبیاری قطع میشود.بعد از بیدار شدن از خواب و در بهار گلهای شیپوری درشت و زرد رنگی میده که اگه چیده بشه بهتره چون با برگها رقابت میکنه و رشد گیاه رو میگیره البته اگه گل دوست دارید که نگهش دارید ولی گرده ها و اندام های جنسیش رو ببچینید چون تو بهار حساسیت زا هستش.
رطوبت:
این گل برای حرکت دادن برگهاش نیاز به آب خوب وهوای کمی مرطوب داره تا بدونه برگهاش رو شب ها جمع کنه برای همین قرار دادن گلدان داخل یک سینی بزرگ پر از آب و یا گذاشتن اون کنار بقیه دوستاش دی میتونه رطوبت کافی رو براش فراهم کنه.
آبیاری :
همینطور که گفته شد این گیاه نگهداریش راحته و فقط کافیه همین نکات را رعایت کنید سعی کنید بین دو آبیاری خاکش خشک بشه البته بازم بستگی به دمای اتاق و شرایط اتاقتون داره در کل هفته ای ۱ بار آبیاری براش کافیه.عنایت بفرمایید که این گل ریزوم داره یا به قول باغبون های سنتی پیازیه اگه زیادی آبش بدید پیازش میپوسه همینطور توی موقع استراحت گیاه آبیاریشو متوقف کنید.
خاک:
هر ترکیب خاکی که تهویه خوب،غنی از مواد غذایی باشه واسه این گیاه مناسبه مثل ترکیب خاک برگ و خاک باغچه یا ترکیب پیت ماس با پرلیت نصف نصف ترکیب خوبیه.
تعویض گلدان :
در فصل زمستان که گیاه در حال استراحت کردنه ،باید گلدون رو تعویض کنید البته ترجیحا هر ۲ سال یکبار تا گیاه ریشه پر بشه و قوی بشه،موقع استراحت که گیاه رو کف بر کردید ،۲ هفته بعدش گلدان را تعویض کنید
تکثیر:
موقع تعویض گلدون میتونید پیازچه ها و اصطلاحا بچه های گل رو ازش جدا کنید تا هم مادر یه نفسی بکشه هم گیاهتون تکثیر شده باشه
هرس:
گیاهان بالغ و استقرار یافته را هر ۵-۳ سال یکبار در اوایل تابستان و یا در طی فصل رکود از سطح زمین کف زنی می کنند یعنی تمامی برگها و سایر قسمتهای گیاه را از نزدیکی سطح زمین قطع می کنند تا رشد جدید و برگهای جدید شروع به رشد کنند . گیاهان جوان را هر ساله در اوایل تابستان و یا در طی فصل رکود کف زنی می کنند تا در خاک گسترش یابند و به استقرار آنان کمک شود.
آفات و بیماری:
از جمله بیماری های این گیاه می توان به انواع سفیدک (حقیقی و دروغین) ، لکه سیاه ، پوسیدگی ریشه اشاره کرد از آفات متدوال آن نیز می توان از حلزون شته و سوسکهای سرخرطومی نام برد.
توجه: بسیار دقت داشته باشید گیاه اکسالیس به دلیل داشتن اسید اگزالیک ، گیاهی خطرناک محسوب میشود و در صورت بلعیده شدن باعث تحریک دهان و گلو و مسمومیت خواهد شد.
بوییدن گرده گیاه ، واکنش آلرژیک دارد.
بیشتر بدانید:
• می توان این گیاه را در بین گیاهان سبز رنگ کاشت و طیف یکنواخت را از بین برد.با تواجه به آسان که این گیاه ریزوم دارد برای کاشته شدن به صورت ردیفی و در حاشیه هم مناسب است.همچنین می توان ان را به عنوان گیاهی آپارتمانی نگهداشت.
• اگر گیاه زیاد بلند و بدشکل است به خاطر کمبود نور تمایل به قد کشیدن به سوی خورشید دارد برای رفع این مشکل آنرا در معرض نور خورشید قرار دهید
• این گیاه به طور کلی مناطق خنک را میپسندد ودر برابر سرما مقاوم است ولی در معرض گرمای شدید از بین خواهد رفت.
• تعویض گلدان را در زمان خواب زمستانی و رکود انجام دهید و همچنین تعویض گلدان را ۱۰ روز الی دو هفته بعد از کف بر کردن آن انجام دهید.
• این گیاه برای باز و بسته شدن برگ ها نیاز به هوای مرطوب دارد. با قرار دادن یک سینی آب زیر آن یا ظرف آب کنازر آن می توان این رطوبت را تامین کرد.