ساکولنت
ساکولنت‌ها گیاهانی زیبا با جثه‌ي کوچک یا متوسط هستن که تنوع زیادی در شکل، اندازه و رنگ دارند. ساکولنت‌ها زمانی گیاهان بومی بیابان بودن و حالا در خانه‌های ما هستن و به عنوان گیاهان آپارتمانی متنوع و زیبا از اونها استفاده می‌کنیم.
ساکولنت هایی مثل یشم، جزو گیاهان مناسب اتاق نوزاد هستند و نکته مثبت در مورد یشم اینه که نماد شانس و ثروت است. به امید اینکه نوزاد عزیز شما در آینده‌ای نه چندان دور از این دو مورد سرشار بشه.
اکثر گونه‌های ساکولنت ها به تغییرات آب و هوایی و کم‌آبی مقاومند و می‌تونند سال‌ها عمر کنند. همچنین به‌خاطر اندازه‌ی کوچک‌شون به راحتی قابل حمل و جا‌به‌جایی هستن. گیاهانی با ظاهری خاص و دکوراتیو، مناسب برای هر سلیقه ای. گاها برخی از افراد ساکولنت‌ها را با کاکتوس‌ها اشتباه می‌گیرند،
از ساکولنت‌ها می‌تونید در درست کردن تراریوم، دیش گاردن، باغ عمودی، دیوار ساکولنت و کوکداما ساکولنت استفاده کنید. ساکولنت‌ها نماد وفاداری و مقاومتند و به همین دلیل این گیاه برای هدیه دادن در سال های اخیر در گل فروشی های تهران زیاد شده، ساکولنت ها برای هدیه به دوستان‌تان بسیار مناسبند.
ساکولنت‌ها گیاهانی با برگ‌های گوشتی و ضخیم هستن و آب رو در ساقه و برگ‌هاشون ذخیره می‌کنن تا در مواقع کم‌آبی بتونن زنده بمونن. به طور کلی این گیاهان به شرایط نامساعد مثل گرما، سرما و کم آبی مقاومن اما تعدادی از گونه‌های اون با شرایط محیطی خانه‌ها سازگار‌ترن و پیشنهاد ما اینه که از گونه‌هایی که در سایت گل ایرانی برای فروش هست و در ادامه به معرفیشون میپردازیم استفاده کنید.
برای مراقبت از ساکولنت‌ها بهترین کار اینه که شرایط بومی اونها رو در منزل‌تون مهیا کنید. در هنگام انتخاب ساکولنت به مقدار نور مورد نیازِ، مقدار و فاصله‌ي آبیاری، اندازه و مدل اون دقت کنید.
انواع ساکولنت
حدود 60 گونه‌ي گیاهی و زیرمجموعه‌ي آن جزو خانواده‌ی بزرگ ساکولنت‌ها به حساب میان. در اینجا سه گونه‌ي رایج از مجموعه‌ی ساکولنت‌ها رو معرفی می‌کنیم: هاورتیا، سدوم و سمپرویوم.
هاورتیا (Haworthia)
خانواده‌ی هاورتیا گونه‌ای از ساکولنت‌های با اندازه‌ي کوچک هستن که بومی آفریقای جنوبی‌اند. این گیاهان نور زیاد و آب کم لازم دارن. گونه‌ي هاورتیا برخلاف اندازه‌ي کوچک‌شون انواع بسیار گوناگونی دارن. معروف‌ترین گونه‌های اون
هاورتیا گورخری با نام علمی zebra haworthia
هاورتیا شیشه‌ای با نام علمی Haworthia cooperi
هاورتیا اسپایدر یا عنکبوتی با نام علمی Haworthia limifolia هستند.
سدوم (Sedum)
این ساکولنت‌ها شکل و اندازه‌ی بسیار متنوعی دارن و اندازه‌ي اونها از چند‌سانتی‌متر تا یک متر متفاوته. سدوم‌ها از گونه‌ی کراسولا هستن که گیاه کراسولای معروف هم جزوی از اونه . این گیاهان هم به نور زیاد و آب کم نیاز دارن.
رایج‌ترین گونه‌های ساکولنت سدوم
سدوم دم اسبی با نام علمی Sedum morganianum
سدوم شکلاتی با نام علمی Sedum rubrotinctum
سدوم شکوفه‌ای با نام علمی Sedum spp هستن.
سمپرویوم (Sempervivum)
ساکولنت‌های سمپرویوم همگی شکل گل رز هستن و در رنگ‌های مختلفی وجود دارن. این ساکولنت‌ها نسبت به سرما مقاومن و می‌تونیم لقب (گیاهان همیشه زنده) رو به این نوع ساکولنت‌ها بدیم.
معروف‌ترین گونه‌های خانواده ساکولنت سمپرویوم عبارتند از:
سمپرویوم لب ماتیکی با نام علمی Sempervivum tectorum
سمپرویوم ساق‌عروس با نام علمی Sempervivum montanum
سمپرویوم عنکبوتی با نام علمی Sempervivum arachnoideum
روش مراقبت و پرورش ساکولنت‌ها
ساکولنت‌ها به طور کلی گیاهان بی دردسری هستن اما برخلاف ظاهر خشن و محکم‌شون، به عشق و توجه شما هم نیاز دارن.
نور مورد نیاز ساکولنت ها:
همه‌ي‌ساکولنت‌ها به نور خورشید نیازدارن و بیشتر اونها به نور کامل خورشید یعنی روزانه به حداقل 3 تا ۶ ساعت نور خورشید احتیاج‌دارن. همچنین ساکولنت‌های سبز نسبت به ساکولنت‌های رنگی به نور کمتری احتیاج دارن. توصیه می کنیم ساکولنت‌ها رو در نزدیکی پنجره‌های رو به جنوب یا رو به شرق قرار دهید تا نور بیشتری رو دریافت کنن. دقت کنید که آفتاب مستقیم باعث سوزاندن ساکولنت‌ها می‌شه البته این اتفاق به ندرت رخ می‌ده اما گاهی اوقات برگ‌های ساکولنت‌ها رو از نظر آثار سوختگی بررسی کنید.
روش آبیاری ساکولنت ها:
همون‌طور که درقسمت‌های قبلی اشاره‌کردیم، ساکولنت‌ها به آب زیادی نیاز ندارن. قانون کلی اینه که قبل از هرآبیاری اجازه بدین خاک گلدان به طور کامل خشک بشه. اگر قبل از خشک شدن کامل خاک به اون آب بدین، احتمال داره که ریشه‌ی گیاه به مرور زمان پوسیده‌شده و گیاهتون از بین بره. اگه هوای محیط زندگی ساکولنت‌ها خیلی گرمه و خاک گلدون زهکشی خیلی خوبی داره، لازمه که دفعات بیشتری به اونها آب بدین. هرچه هوا سردتر باشه، دفعات آبیاری هم کم‌تر خواهدشد.
دمای مورد نیاز:
ازاون جایی که اکثرساکولنت‌ها با دمای خیلی بالا و خیلی پایین سازگار هستن، می‌تونن دمایی بین ۴ تا 3۵ درجه رو تحمل کنن. بهتره در مورد بازه‌ی دقیق دمایی که ساکولنت شما می‌تونه تحمل کنه، به طور دقیق مطالعه کنید.
آیا ساکولنت‌ها سمی هستند؟
در جواب این سوال باید گفت بیشتر ساکولنت‌ها برای انسان و حیوانات سمی نیستن و حتی مثل آلوئه‌ورا خواص خوراکی و دارویی هم دارن. اما تعدادی از ساکولنت‌ها سمی‌اند و بهتره دور از دسترس حیوانات و کودکان قراربگیرن.
ساکولنت سمی برای انسان‌ها:
ساکولنت افوربیا – تماس پوست با شیره‌ی اون ممکنه باعث ایجاد حساسیت بشه و در صورت خورده شدن باعث دل‌درد می‌شه.
ساکولنت‌های سمی برای حیوانات خانگی:
آلوئه‌ورا – در صورت خورده شدن باعث بی‌حالی و مشکلات گوارشی می‌شه.
کراسولا- در صورت خورده شدن باعث به وجود اومدن مشکلات گوارشی در حیوان می‌شه.
افوربیا – شیره‌ی گیاه در صورت تماس با پوست حیوان باعث ایجاد حساسیت می‌شه و در صورت خورده شدن باعث ایجاد مشکلات گوارشی می‌شه.
کالانکوئه – به ندرت باعث مرگ حیوانات می‌شه اما در صورت خورده‌شدن، اون ها رو بیمار میکنه.
در اینجا چند گونه از ساکولنت‌های غیرسمی رو معرفی می کنیم که می‌تونید در منزل‌تون استفاده کنید:
تمامی گونه‌های اچوریا (Echeveria)
ساکولنت گل سفید با نام علمی Graptopetalum paraguayense
تمامی گونه‌های هاورتیا
ساکولنت دم‌اسبی با نام علمی Sedum morganianum
سمپرویوم لب ماتیکی با نام علمی Sempervivum tectorum
مشکلات و آفت ها :
گاهی اوقات ساکولنت‌ها مورد حمله‌ي آفت‌هایی مثل شته سفید، حشرات کوچک و عنکبوت‌های ریز قرارمی‌گیرن. اگه گیاهتون به آفت و حشرات آلوده شد ابتدا با یک دستمال نخی مرطوب‌شده با آب و صابون ملایم یا الکل به آرومی برگ‌ها و ساقه‌های آلوده رو تمیز کنید تا حشرات و آفت‌ها از بین برن و به گیاهان دیگه سرایت نکنن. در صورتی که این کار موثر واقع نشد، سم مخصوص اون آفت رو تهیه کرده و طبق دستور اون استفاده کنید.
ساکولنت‌ها ممکنه در اثر اتفاق‌های زیر دچار مشکل بشن:
آبیاری بیش ازحد: این مورد رایج‌ترین دلیل از بین رفتن ساکولنت‌هاست و باعث زرد شدن و ریختن برگ‌ها، پوسیدگی ریشه و بدشکل شدن برگ‌ها می‌شه.
نورکم: باعث رشد ناکافی و تشکیل ساقه و برگ‌های کشیده می‌شه.
کمبود مواد مغذی: باعث رشد کم، زردشدن برگ‌ها و بدشکل شدن اونها می‌شه.
آبیاری کم‌تر از حد معمول: باعث ایجاد برگ‌های بدشکل، چروکیده و زردشدن برگ‌ها می‌شه.
نور بیش از اندازه: باعث سوختگی و ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها می‌شه.
کاشت و تکثیر ساکولنت‌ها:
مهم‌ترین نکته در کاشتن ساکولنت‌ها اینه که خاک و گلدان باید زهکشی کافی داشته باشند یعنی به راحتی آب رو از خودشون عبور بدن و رطوبت اضافی رو تو خودشون نگه ندارن. می‌تونید از خاک کاکتوس به عنوان خاک پایه استفاده کنید و پیت ماس و سنگ‌ریزه رو به اون اضافه کنید تا زهکشی خاک بهتر بشه.
بیشتر ساکولنت‌ها به راحتی تکثیر می‌شن و خودتون هم می‌تونید اونها رو در خانه تکثیر کنید. مثلا در ساکولنت لب ماتیکی،جوانه‌های جدید گیاه از پای گیاه اصلی رشد میکنه. شما می‌تونید به راحتی جوانه‌های جدید رو از پای گیاه جدا کنید و در گلدانی دیگر بکارید.
روش‌های مختلف تکثیر ساکولنت:
قلمه زدن: اگر گیاهتون بیش از اندازه بلند شده ، می تونید قسمتی از ساقه را ببرید( حدود 2 سانتی‌متر زیر برگ) و در گلدانی جداگانه بکارید.
جداکردن از ریشه‌ها: ریشه‌ي ساکولنت رو از خاک بیرون بیارید و به آرومی اون رو از ریشه جدا کرده و به دو قسمت تقسیم کنید. حالا هر دو گیاه رو در دو گلدان جداگانه بکارید.
جدا کردن پاجوش‌ها: پاجوش‌ها گیاهان کوچکی هستن که می‌تونند جدا از گیاه اصلی زندگی کنن. اونها رو به آرومی از پای گیاه اصلی جدا کرده و در گلدان جدید بکارید.
کاشتن برگ‌ها: بعضی از گونه‌های ساکولنت مانند سدوم رو می‌شه با استفاده از برگ‌های بریده و کاشتن اونها در محیط جدید تکثیر کرد.
روش تکثیر ساکولنت با استفاده از برگ:
چند برگ از ساکولنت رو با چاقوی تیز به آرومی ببرید.
برگ رو روی خاک بخوابونید به طوری که انتهای بریده‌شده‌ی برگ وارد خاک بشه. بهتره خاک از نوع خاک گلدان با زهکشی خوب باشه.
با دقت آب رو روی خاک اسپری کنید. چون گیاه در عمق کمی ازخاک قرار داره و ممکنه در هنگام آبیاری جا به جا بشه.
دو تا سه بار در هفته به اون آب بدین تا گیاه ریشه و جوانه بزنه.
بعد از مدتی که جوانه‌ها بزرگ شدن می تونید اونها رو در گلدان جدید بکارید.
سوالات متداول در مورد ساکولنت ها
چرا ساکولنت‌ها می‌میرند؟
آب‌دهی بیش از حد مهم ترین علت مرگ یک ساکولنت است. این گیاهان کم‌آبی رو بیشتر از آب‌دهی زیاد تحمل می‌کنن اما باید توجه کنید که کماکان به آب نیاز دارن و بی‌آبی نیز برای اونها خطرناکه. اکثر ساکولنت‌ها زمانی به آب نیاز دارن که خاک اونها خشک شده باشه.
آیا ساکولنت‌ها حشرات را جذب می‌کنند؟
خیر. در حالت عادی ساکولنتی که سالم باشد حشره یا حیوانی رو به خود جذب نمی کنه مگر اینکه آب زیادی دریافت کرده باشه و گیاه سالمی نباشه. ترکیبی از ساکولنت بیمار و خاکی بیش از حد خیس می‌تونه جاذبه‌ای فوق‌العاده برای حشرات و آفاتی مانند شپشک آردی، شته، کنه عنکبوتی، مگس سفید و مگس سیاه باشه. این حشرات می‌تونن سرعت بیماری و مرگ گیاه رو بیشتر کنن.
چرا برگ‌های ساکولنت زرد می‌شود؟
مهم‌ترین دلیل زرد شدن برگ‌های ساکولنت آبیاری بیش از حد است. اگه برگای پایینی زرد بشن، حالتی نرم و له شده داشته باشن و به راحتی بریزن نشانه‌ای از آبیاری بیش از حد است. فراموش نکنید که ساکولنت‌ها می‌تونن آب رو درون برگ یا ساقه‌های خود ذخیره کنن و نیازی به آبیاری زیاد ندارن.
آبیاری کم نیز می‌تونه باعث زرد شدن برگ‌های ساکولنت بشه. گیاهی که آب کمی دریافت کنه شروع به مصرف آب ذخیره شده در برگ‌ها میکنه و به همین دلیل حالت گوشتی و سفت برگ‌ها از بین رفته و نرم، لاغر و زرد می‌شن.
چرا برگ‌های ساکولنت قهوه‌ای می‌شود؟
گاهی ممکنه برگ‌های ساکولنت ما قهوه‌ای رنگ بشه یا لکه‌های تیره رنگ بر روی اون ایجاد بشه. این مساله به خاطر آسیب دیدن برگ از نور خورشید یا همان آفتاب سوختگی است. اگر گیاه ما بیش از حد در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیره یا به صورت ناگهانی از سایه به نور مستقیم خورشید منتقل بشه دچار آفتاب سوختگی و در نتیجه قهوه‌ای شدن برگ‌هاش می‌شه.
چرا برگ‌های ساکولنت می‌ریزد؟
همانطور که گفتیم آبیاری زیاد می‌تونه باعث ریزش برگ‌های ساکولنت بشه. آب زیاد باعث متورم شدن، نرم شدن و شل شدن برگ‌های ساکولنت می‌شه که در نتیجه به راحتی می‌ریزه. همچنین در صورتی که گیاه با گرمایی شدید یا کم آبی شدید روبرو بشه شروع به ریزش برگ‌هاش میکنه تا بتونه انرژی محدود خودش رو مدیریت کنه و خودش رو زنده نگه داره.
یکی دیگه از دلایل ریزش برگ‌های ساکولنت، نگهداری طولانی مدت اون در نور کم است. گیاهی که نور کمی دریافت کنه نمی‌تونه انرژی لازم برای تمام قسمت‌های خودش رو تامین کنه در نتیجه شروع به ریزش برگ‌ها و کوچک کردن خود میکنه.
چرا ساکولنت ناموزون رشد می‌کند؟
دلیل این اتفاق نور نامناسب است. از نشانه‌های این اتفاق رشد ناموزون گیاه است. گیاهی که نور کمی دریافت کنه علاوه بر ریزش برگ، تلاش میکنه تا به سمت نور حرکت و رشد کنه. در این حالت یک سمت گیاه که سمت منبع نور است رشد بیشتری خواهد داشت تا بتونه به منبع نور نزدیک‌تر شه و سمت دیگر رشد کمتری داره.
آیا ساکولنت‌ها همان کاکتوس هستند؟
ساکولنت به هر گیاهی گفته می‌شه که بتونه آب رو درون ساقه یا برگ‌های خودش ذخیره کنه. این گیاهان معمولا ساقه یا برگ‌هایی گوشتی دارن که توانایی ذخیره آب دارن. باید بدونید که تمام کاکتوس‌ها در واقع یک ساکولنت هستن اما تمام ساکولنت‌ها، کاکتوس نیستن. در واقع ساکولنت نامی عمومی‌تر است و کاکتوس‌ها رو نیز شامل می‌شه.
منبع:
https://www.golsetan.com/blog/category/plant-guides/indoor-plant-care/
